Waulizeni Kituo cha Haki za Binadamu, hao "binadamu" ni akina nani?

Majuzi niliandika kuhusu Tuzo ya Haki za Binadamu ya Majimaji aliyopewa Jaji James Mwalusanya. Kama hukusoma niliyoandika, bonyeza hapa usome. Tuzo hiyo ilitolewa na Kituo cha Sheria na Haki za Binadamu. Niliwapongeza kwa kumpa Jaji Mwalusanya tuzo hiyo kutokana na mchango wake katika ujenzi wa demokrasia Tanzania kupitia maandiko yake na hukumu mbalimbali ambazo amewahi kutoa.

Lakini nikawanyooshea kidole wanaharakati hawa wa Kituo cha Sheria na Haki za Binadamu kwa kosa ambalo linatokana na ugonjwa ambao inaelekea ni mbaya kuliko ambavyo wengi tunadhani. Ugonjwa huu ni ule unaotufanya kutumia lugha ya kiingereza hata pale ambapo walengwa wetu lugha yao kuu ni Kiswahili. Tazama majina ya mashirika yasio ya kiserikali, vyama vya upinzani, kampuni za kibiashara, maduka, baa, bendi, na hata vikundi vya utamaduni. Utakuta majina ya kiingereza ndio yanaonekana kuwa ni bora zaidi.

Achilia mbali majina, tuje kwenye tovuti. Nimeongelea kwa muda mrefu kuhusu tovuti ya ikulu, waziri mkuu, bunge, tume ya uchaguzi, mwanablogu mmoja (sijui alikuwa ni Nkya au Egidio) akatukumbusha pia tovuti ya Makumbusho ya Taifa, n.k zina taarifa muhimu kwa Watanzania kwa lugha ya kiingereza. Niliwahi kusema kuwa iwapo Rais akiongea na Watanzania anatumia kiingereza basi sitalalamika iwapo tovuti ya ikulu ni ya kiingereza. Iwapo wabunge ni wawakilishi wa wananchi ambao lugha wanayotumia asubuhi, mchana, na jioni ni Kiswahili, kwanini tovuti ya bunge lao na miswada ya sheria iwe ni ya kiingereza? Kama huu sio ugonjwa ni nini?

Sasa nilipokuwa naongelea kuhusu Kituo cha Sheria na Haki za Binadamu, nikauliza: kuna sababu gani ya tovuti ya kituo hiki kuwa ya kiingereza wakati ambapo wanatuambia kuwa lengo lao kuu ni kuwawezesha Watanzania wasiojiweza kiuchumi, kijamii, kiutamaduni, na kiroho kwa kuwapa mafunzo ya haki za binadamu na kuwapatia msaada wa kisheria? Kama nia ya kituo hiki ni kuwasaidia hao Watanzania, kwanini watumie lugha ya watu wengine na sio lugha wanayotumia Watanzania masaa 24?

Soma mwenye lengo kuu la kituo hiki (kwa kiingereza). Nimetoa kwenye tovuti yao (wino mzito nimeuweka mwenyewe):

The primary task of the Legal and Human Rights Centre is to create legal and human rights empowerment amongst the socially, economically, culturally and spiritually disadvantaged and marginalized groups within the Tanzania society through legal and human rights training, provision of legal aid, information generation and dissemination through publications and radio programmes, research on legal and human rights issues and networking and alliance building with other institutions which share this mission.

Nilipoandika kuhusu hili, mwanablogu Jeff, akatoa maoni yake akitaka kujua kama "binadamu" wanaozungumziwa na kituo hiki ni pamoja na babu na bibi yake kule Kilimanjaro. Alisema, "Huenda wanadamu wanaoongelewa hapa sio babu yangu na bibi yangu kule Kilimanjaro."Wanadamu" hawa nadhani ni wale ambao tayari wanazijua baadhi ya haki zao za msingi.Kituo kinafanya kuwakumbusha tu pale wanapoonekana kuzisahau."

Mwanablogu Da Mija akatoa wazo: "Mimi naona tuanze kuwaandikia moja kwa moja kuwauliza kwanini wanatumia kiingereza kuwaandikia waswahili, je wanajua madhara yake?"

Suala hili la lugha wengine wanaweza kuona kuwa ni jambo dogo sana. Hapana. Kama ambavyo tovuti ya shirika lisilo la kiserikali Uingereza haitakuwa ya Kiswahili maana hawatumii lugha hii ndivyo hivyo tunaamini kuwa tovuti ambayo inatoa taarifa, elimu, na maarifa kwa Watanzania haina haja ya kuwa ya kiingereza. Hili ni suala la kujikwamua. Kama tovuti hizi zinatengenezwa kwa ajili ya wafadhili, tuambiwe. Ila kama zinatengezwa kwa ajili ya kutoa taarifa na elimu kwa Watanzania, basi hakuna sababu ya kukopa lugha ambayo wengi tunaielewa kijuujuu. Ukitaka kujua lugha gani uitumie unapotaka kutawanya habari, taarifa, elimu, n.k. kwa Watanzania, nenda kwenye vituo vya mabasi, uwanja wa mpira, baa, saluni, vijiwe vya kahawa, mashambani, kampeni za kisiasa, n.k., tazama Watanzania wanatumia lugha gani sehemu hizo.

Kama Da Mija alivyosema, tunapaswa kuwaambia Kituo cha Sheria na Haki za Binadamu kuwa ni busara na heshima kwa taifa na utamaduni kujenga tovuti yao kwa Kiswahili. Haki za binadamu wanazotetea zinajumuisha pia haki za kitamaduni. Haki za kuwa na utamaduni wako, kuujua, na kuuheshimu.

Bonyeza hapa uone tovuti yao. Anuani yao ya barua pepe ni hii: lhrc@humanrights.or.tz

Na simu yao ni hii: 2773038, 277 3048

Bonyeza hapa usome moja ya makala zilizowahi kuandika kuhusu suala la kimombo kwenye tovuti za umma.