Tunaotetea Utamaduni wa Mwafrika Tutembee Uchi?

Nilisema ninavuta pumzi nizungumze kuhusu utamaduni. Utaona kuna wasomaji wameacha maoni wakishutumu wale tunaopinga tabia ya kudharau utamaduni wetu na kukimbilia wa wengine. Wameuliza eti mbona tunavaa viatu na nguo? Mmoja kasema kama tunatetea utamaduni kwanini tusirudi enzi za kuvaa ngozi? Wasomaji hawa nadhani hawafahamu kuwa jamii mbalimbali Afrika zilikuwa tayari zina viwanda vya nguo wakati weupe wakiwa wanaishi mapangoni na kula nyama za watu! Niliwahi kuandika makala nikizungumzia mada hii ya kuvaa nguo/viatu na kutetea utamaduni. Kichwa chake kilikuwa: Kama Unapenda Utamaduni Mbona Unavaa Nguo? Hapo chini nimeweka vipande kadhaa toka kwenye makala hyo. Ila unaweza kusoma makala nzima kwa kubonyeza hapa.

*********************************************

Vipande vyenyewe hivi hapa:

"Mara nyingi mtu unapozungumzia utamaduni wa Mtanzania au Mwafrika, inachukuliwa kuwa unazungumzia tu mambo ya kale. Kwa watu wengi utamaduni na ukale ni kitu kimoja. Watu wanaoamini hivyo huchulia kuwa utamaduni ni kitu cha zamani sana. Kitu kikuukuu. Kimezeeka. Kimetoka kwa mababu na mababu. Kwa maana hii watu wa leo tunarithi utamaduni tulioachiwa na mababu ila sisi haturithishi kizazi kijacho utamaduni mpya (unaotokana na kizazi chetu) bali ule tuliopokea toka kwa waliotutangulia.

Ukikutana na watu wanaofikiri kuwa utamaduni ni ukale kuna swali moja linalochekesha sana ambalo lazima wakuulize huku wakikutolea macho kama vile unafanya uhaini kutetea utamaduni wako: Kama unapenda utamaduni wa Mwafrika kwanini unavaa nguo? Kwanini unavaa viatu?"

****************************************

"Ukidhani kuwa ninaposema tupende utamaduni wetu ninamaanisha kuwa tufanye yote yaliyofanywa na mababu zetu utakuwa umefanya kosa kubwa sana. Kwani mababu zetu walikuwa ni miungu? Kwanini tuchukue kila walichofanya kama vile walikuwa hawana mapungufu? Mababu zetu ni binadamu kama sisi. Walikuwa na mazuri na mabaya pia. Je tukubali kukeketa wanawake maana ni urithi wetu? Hakuna sababu yoyote ya msingi ya kuendelea kukeketa wanawake hata kama tendo hili lilifanywa na mababu zetu."

**************************************************

"Kuna jambo linalonishangaza ninapokutana na wale wanaoniuliza, “Kama unatetea utamaduni mbona unavaa nguo?” Kwanini wanapozungumzia utamaduni wa watu weupe hawarudi nyuma na kuganda kwenye historia. Wanachukulia kuwa wanayofanya leo hii watu weupe ndio utamaduni wao, ila sisi Waafrika utamaduni wetu ni yale tuliyofanya wakati tukiwa tunatembea uchi. Utamaduni wa watu weupe ni yanayofanywa leo na wa kwetu ni yake ya zamani. Ni kitu gani kinachofanya kuvaa nguo kuwe ni utamaduni wa watu weupe ila sio Waafrika?

Mtazamo huu unaashiria kuwa kuna watu hawategemei Waafrika twende mbele maana itakuwa kinyume na utamaduni wetu! Mtazamo mbovu sana huu. Mbona hata hao watu weupe kuna kipindi katika historia yao ambacho waliishi mapangoni, walitembea uchi, walikula nyama mbichi, walikula nyama za watu, waliua wachawi hadharani, n.k. Watu wengi hawafahamu historia hii maana shuleni tunafundishwa historia yetu toka tukiwa tunatumia zana za mawe, tukiishi na kuchora picha mapangoni ila historia ya watu weupe inaanzia zama za mapinduzi ya viwanda. Kutokana na hili, watu wengi wanaona kuwa utamaduni wa mtu mweupe ni mambo ya kileo."

***************************************

"Hakuna jamii yoyote isiyokua, isiyobadilika, isiyochukua mapya, isiyotupa ya zamani, na isiyohifadhi yale ya zamani yanayofaa. Nipe mfano wa jamii kama hiyo. Hoja hii ndio ambayo inawapa tabu wanaotetea ukeketaji wa wanawake kwa madai kuwa ni utamaduni. Kwa uelewa wa zama zile za mababu, tendo hili lilionekana kuwa ni sahihi. Ila kwa uelewa wa mazingira tunayoishi leo tendo hili linaonekana kuwa sio sahihi."